Wat doe je met een leerling die van het ene op het andere moment uit zijn dak gaat of ‘in het rood schiet’?, zoals Jos Handgraaf het noemt. Zoiets kan verstorend zijn, voor de groep en voor de leerling zelf. Menig leerkracht ervaart dat hij handen tekort heeft om deze leerling goed op te vangen. De Sleutelbloem heeft daar iets op bedacht. Sinds november 2022 beschikt de school over het Coolplein. Een prikkelarme ruimte waar leerlingen letterlijk kunnen afkoelen. Met als ‘pleinwacht en praatpaal’ meester Jos die dit proces fulltime begeleidt.
Niet thuis zitten
Op De Sleutelbloem zitten meerdere leerlingen die te maken hebben met een cognitieve belasting. Als dat dermate frequent is dat een leerling ‘in het rood schiet’, kan het zijn dat de school de nodige ondersteuning niet meer voldoende kan aanbieden. De leerkracht ervaart handelingsverlegenheid. Met het Coolplein heeft de school een oplossing gevonden voor het voorkomen dat deze leerlingen thuis komen te zitten. Het Coolplein is een plek waar de leerling elke dag terecht kan voor ondersteuning in emotieregulatie en impulsbeheersing. Zodra een leerling regelmatig probleemgedrag laat zien in de groep, start een traject met gesprekken met de gedragsspecialist, zorgcoördinator en ouders.
Ophalen uit de klas
Jos legt uit: “De drempel naar het Coolplein is best hoog. Het is een extra voorziening waarvoor je als leerling aangewezen moet zijn. De school vindt de samenwerking met ouders belangrijk. Het is nodig dat er naast de inzet van het Coolplein ook hulpverlening betrokken is bij het gezin.” Op dit ogenblik zijn er dertien leerlingen die van het Coolplein gebruik mogen maken. Als een van hen in het rood gaat, krijgt Jos een appje en haalt hij hem of haar direct op uit de klas. De eerste tijd op het Coolplein bestaat uit de emoties tot bedaren laten komen. Vandaar de bak met speeltjes.
Niet alleen een time-out plek
“In dat stadium heeft praten geen zin. Dat komt later als de leerling kalmeert en van het rood naar het groen gaat. Dan ga je spiegelen: waarom heb je zo gereageerd? Welke afspraken hebben we daar eerder over gemaakt? Het Coolplein is niet alleen een time-out plek. Ik probeer er een leerproces van te maken. Daarvoor gebruik ik de methode van de Kanjertraining die inzoomt op sociaal-emotionele vaardigheden en het bevorderen van onderling vertrouwen in groepen”, aldus Jos die zelf jaren in het speciaal onderwijs gewerkt heeft.
Dikke huid
In de tijd dat het Coolplein draait merkt Jos dat de meeste escalaties ontstaan in de sociale interactie. Ook zijn zij vaak terug te brengen naar een kernprobleem. Een leerling die geen nee kan accepteren of niet tegen zijn verlies kan. “Daarmee ga je aan de slag. Soms wordt in het heetst van de spanningen weleens geschreeuwd of gescholden, maar ik heb een dikke huid. Het is het trauma dat spreekt, niet de leerling. Uiteindelijk wil je leerlingen helpen bij het opvijzelen van hun zelfbeeld. ‘Je bent niet slecht, soms doe je dingen die niet handig zijn.’ Je ziet dat de aanpak van het Coolplein en de exclusieve aandacht die je deze leerlingen kunt geven, werkt. Met sommige van hen loop het aantal contactmomenten terug. Dat is positief. Het geeft mijzelf ook veel voldoening. Ik heb impact op leerlingen die dat het meest nodig hebben.”
