Gids in nieuwkomers onderwijs

Expertisecentrum De Fakkel ondersteunt leerkrachten van basisscholen in regio IJmond die niet zo goed raad weten met jeugdige nieuwkomers in hun klas die de Nederlandse taal nog niet machtig zijn.

Voor deze kinderen moet je vaak docent, vertrouwenspersoon en maatschappelijk werker tegelijk zijn.

Debby Hooijschuur maakt het regelmatig mee: de onmacht van leerkrachten om kinderen die zich niet goed kunnen uitdrukken in het Nederlands en allerlei bagage met zich meedragen tot leren te brengen. “Dat is super frustrerend. De kunst is om achter de taal te kijken en het totale kind te zien. Niet denken: wat kan hij of zij niet, maar wat kan hij of zij wél?”

Aan het denken gezet

Debby kan het weten. Zij was jaren actief als leerkracht en coördinator bij De Fakkel, de taalklas van basisschool Het Rinket in Heemskerk. Hier worden kinderen tussen de 6 en 12 jaar die naar Nederland zijn gekomen, een jaar onderwezen in de Nederlandse taal. Daarna kunnen ze instromen in het reguliere onderwijs. “We kregen veel vragen van collega-basisscholen: hoe pakken jullie dit aan?”, vertelt Wendy Pekel, adjunct-directeur bij Het Rinket. “Dat heeft ons aan het denken gezet.”

Het leidde in februari 2019 tot de oprichting van ‘Expertisecentrum De Fakkel’. Met als doel om de aanwezige kennis over nieuwkomersonderwijs meer te delen binnen het samenwerkingsverband. Debby Hooijschuur gaat daarvoor nu samen met haar collega Marjo Paauw (gespecialiseerd in traumasensitief lesgeven) het veld in. Ze vertelt met veel (com)passie over de situaties die ze in de praktijk tegenkomt.


Goed in Engels

Zoals een kind dat heel passief in de klas zat. Maar die blonk, zo merkte Debby, bij gym wel weer uit. “We hebben hem geholpen om op voetbal te gaan. Als je verschillende taalcontactmomenten hebt in settings waarin je je goed voelt, pik je dingen sneller op.” Een ander sprekend voorbeeld vindt zij een nieuwkomer die zichzelf door computerspelletjes Engels had geleerd. “Dan heb je ook een ingang: hoe leert een kind de taal? Het is een misverstand om te denken dat kinderen die niet taalvaardig zijn ook niet intelligent zijn. Ze moeten wennen aan een nieuw land en nieuwe gewoontes en hebben vaak nog trauma’s te verwerken. Ga er maar aan staan.”

Leerlingen die doorstromen vanuit De Fakkel/Het Rinket vinden hun plek doorgaans op hun eigen basisschool, weet Lyke Seriese, directeur van Het Rinket. “Maar ook dan is het noodzakelijk om leerkrachten ter plekke te begeleiden om te zorgen voor een doorgaande leerlijn. We willen als expertisecentrum echt een plek worden waar leerkrachten zich verder kunnen ontwikkelen in alles wat te maken heeft met Nt2 (Nederlands als tweede taal) en traumasensitief lesgeven. We hebben al ondersteunende handleidingen en andere tools gemaakt. Ook willen we trainingen en cursussen gaan organiseren, zodat het hele samenwerkingsverband kan profiteren van onze bijzondere kennis en kunde.”

Behoefte aan ondersteuning van Expertisecentrum De Fakkel? Bel (0251) 231 093 (Het Rinket) of stuur een e-mail naar fakkel@tabijn.nl.