Vertragen leidt tot sneller leren lezen

Lisa: “Scandinavië wordt gezien als het Walhalla van het onderwijs. Scholen hier hechten veel waarde aan inclusie en het welbevinden van kinderen. Dat wilden wij weleens met eigen ogen zien. We zijn op studiereis geweest naar drie Finse scholen, twee in Helsinki en één in Lapland, zodat we ook het verschil konden ervaren tussen stad en platteland. Wat in het algemeen opviel was de rust in de scholen. In de onderbouw hebben ze zelfs ruimtes met geblindeerde ramen en kalmerende muziek waar kinderen een time-out kunnen nemen. Ze nemen er ook de tijd voor de lesstof. Er is minder prestatiedruk.”

Lisa: “In ons basisschoolsysteem is de overgang van groep 1-2 naar groep 3 aanzienlijk. Waren het eerst nog kleuters die relatief vrijuit konden spelen, nu komt de discipline van het schoolleven om de hoek kijken. Opeens moet je gaan ‘leren’. Voor de leerkracht van groep 3 is het hard werken om kinderen daarvoor klaar te maken. In het verleden hebben we geprobeerd om de overstap te verzachten, door in groep 1-2 al schoolse prikkels in te bouwen. Maar onder andere Finland heeft ons laten inzien dat je kinderen dingen moet leren wanneer ze daaraan toe zijn.”

Lisa: “Dat klopt. De Sleutelbloem is dit schooljaar gestart met de pilot. Tot de herfstvakantie lag de focus op de voorwaarden die nodig zijn om te kunnen starten met leren lezen en schrijven. Denk hierbij aan: de fijne motoriek, letterkennis en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Na de herfstvakantie zijn we begonnen met de letters en hebben we het leertempo opgevoerd. We zijn sneller woorden gaan maken, waardoor we eerder aan lezen toekwamen. Ik merk dat kinderen op deze manier makkelijker de kennis oppikken. Ze begrijpen het beter. Je ziet het bijvoorbeeld terug in het feit dat de b en d minder snel worden omgedraaid. Dat je minder fouten maakt, zorgt ook voor minder frustratie. Daarnaast gaan ze sneller lezen, wat natuurlijk nog meer motiveert. Kortom: afgaande op onze eerste observaties leidt vertragen uiteindelijk tot versnellen.”

Lisa: “We hebben in ieder geval besloten om ermee door te gaan. Daarbij willen we nog beter inspelen op de individuele behoeften van het kind. Wanneer is hij of zij klaar om te gaan lezen? Dan moeten we daarmee rekening houden. Dat betekent ook dat je als leerkracht het lef moet hebben om de methode los te laten en meer op je eigen gevoel en ervaring af te gaan. Wat ik ook nog wel zou willen uitproberen is om in nog kortere tijd de letters te leren en te gaan lezen. Wat doet dat voor een kind? Dat onderzoekende maakt zo’n pilot zo leuk. Welke grenzen kun je verleggen om kinderen nog beter te ondersteunen in hun ontwikkeling?”